Słowo
Ortsarme (miejscowy ubogi) to doskonały przykład na to, że nie zawsze słownik wystarcza, by poznać pełne znaczenie niektórych wyrazów. Czasem trzeba zaprzyjaźnić się z tamtą epoką, panującymi zwyczajami, a nawet obowiązującymi wtedy przepisami.
W zaborze pruskim, tak jak w całym pruskim państwie, istniała obowiązkowa opieka społeczna ze strony gmin na mocy ustawy z czerwca 1870 r. o miejscu zamieszkania pod względem wsparcia (ze zmianą z 30 maja 1908 r.).
Opieka nad potrzebującymi była obowiązkiem
miejscowych związków wspierania ubogich (
Ortsarmenverbände). Potrzebujący opieki (obywatel niemiecki, ale i cudzoziemiec) miał prawo do wsparcia tymczasowego od związku, w którego okręgu przebywał w chwili zajścia potrzeby. I to bez względu na to, czy posiadał w tym okręgu prawo do opieki stałej, które nabywał przez jednoroczny nieprzerwany w nim pobyt (od 1908 r. - wcześniej był to pobyt dwuletni). Związek, udzielający tymczasowego wsparcia, miał prawo żądać zwrotu poniesionych kosztów od związku, zobowiązanego do opieki stałej.
Instancją wyższą w stosunku do związków miejscowych był
krajowy związek wspierania ubogich (
Landarmenverband), który wykonywał obowiązki opieki społecznej w sprawach przewyższających zdolność świadczenia poszczególnych związków miejscowych oraz ponosił wydatki na opiekę nad osobami nieposiadającymi prawa do opieki stałej w żadnym ze związków miejscowych.
Oba związki były zobowiązane do udzielenia ubogiemu przytułku (dom ubogich), niezbędnego do życia utrzymania, opieki w razie choroby (szpital), zaś w przypadku śmierci - opłacenia odpowiedniego pogrzebu. Wsparcie mogło też polegać na wskazaniu wewnątrz lub na zewnątrz domu ubogich lub lecznicy prac, odpowiednich do sił potrzebującego.
A potrzebującymi były osoby w różnym wieku, z rozmaitych powodów nieposiadające środków do życia (lub posiadające niewystarczające środki), często bez mieszkania i krewnych, którzy mogliby się nimi zająć.
Stąd wzięła się klasyfikacja ubogich (ubogi -
Arme), tak często spotykana w pruskich aktach USC:
1.
Ortsarme - ubogi miejscowy (osoba uboga, korzystająca z opieki miejscowego związku wspierania ubogich),
2.
Landarme - ubogi krajowy (osoba uboga, korzystająca z opieki krajowego związku wspierania ubogich).
Jeśli kogoś zainteresował temat pruskiej opieki społecznej, więcej znaleźć może w pozycji:
S. Orłowski, K. Chmielowski "Niemieckie i pruskie przepisy o wspieraniu ubogich" Warszawa - Poznań 1923. Temat ciekawy, często bezpośrednio dotyczący naszych przodków.
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
