Bronisław Hertmanowski
Parafie:
Seminarium: Elenchusy: Dodatkowe informacje: Urodził się dnia 9.IX.1847 w Krzywiniu. Był synem Antoniego, właściciela gospodarstwa rolnego (zm.1892) i Wandy z Bielewiczów. Po ukończeniu szkoły elementarnej w rodzinnym miasteczku był przez 7 lat uczniem Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, gdzie 4.IX.1869 otrzymał świadectwo dojrzałości. Następnie studiował teologię w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu i Gnieźnie. Święcenia kapłańskie przyjął 13.VII.1873. Abp Mieczysław Ledóchowski nie akceptujący ustaw majowych, od których rozpoczął się kulturkampf, wysłał go bezpośrednio po święceniach do pracy duszpasterskiej w parafii Cerekwica (dek. borecki). Za podjęcie tej pracy bez aprobaty władzy pruskiej i za jej kontynuację został skazany przez sąd powiatowy w Pleszewie 7.II.1874 na grzywnę 261 marek z możliwością zamiany na dwa miesiące więzienia, a 13. VI na dalsze 130 marek grzywny lub 5 tygodni więzienia. Gdy następnie 18.VII wydział spraw wewnętrznych rejencji poznańskiej zakazał mu pobytu w powiatach pleszewskim, krotoszyńskim i śremskim, opuścił na krótko Cerekwicę w sierpniu 1874, a gdy wrócił został aresztowany i zmuszony do odsiedzenia wyroku. W tym czasie skazano go na kolejne 10 dni więzienia. Po wyjściu z więzienia podjął dalszą działalność duszpasterską w Cerekwicy, tym razem tajną jako ksiądz misyjny. Nie podporządkował się też decyzji ministra Adalberta Falka z 18.I.1875, która nakazywała mu opuszczenie Poznańskiego i wyznaczała przymusowe miejsce pobytu w Pyrzycach (rejencja szczecińska). Ścigany listami gończymi przez kilka następnych lat ukrywał się przed policją. Wraz z księżmi Władysławem Ennem, Antonim Kinowskim i Bolesławem Jaroszem zorganizował w 1875 nielegalny, w świetle ustawodawstwa kulturkampfu, Związek Misyjny Księży, który zrzeszał kilkudziesięciu polskich duchownych pozbawionych możliwości oficjalnej działalności duszpasterskiej. Według opinii władz pruskich w ukrywanie księdza Hertmanowskiego zaangażowany był właściciel Cerekwicy Bolesław Czapski oraz właściciel sąsiednich Łowęcic, a także ks. Jan Dopierała w Rusku (k. Borku Wlkp.). Pomagała w tym gorliwie i skutecznie ludność wiejska. Władzom policyjnym nie udało się ująć księdza. Później, w latach osiemdziesiątych, w okresie słabnącego już kulturkampfu, tolerowały one – jak się wydaje – jego wciąż nielegalną, z punktu widzenia prawa pruskiego działalność duszpasterską. Dopiero w 1886 uchylono zakaz przebywania księdza w Poznańskim. 22.XI.1886 został wikariuszem w Głuszynie (dek. poznański), a następie 1.VII.1887 instalowany kanonicznie na probostwo w Kiekrzu pod Poznaniem. W niespełna 9 lat później, w marcu 1896 objął parafię w Chojnicy. Zmarł 11. X. 1918 w Chojnicy i tam został pochowany. JP
|
 | ||||||||||
Multimedia:
| |||||||||||
