Parafie:

• Kruszwica kapituła kolegiacka ( - 02.12.1847) - kanonik 1817, kanonik hon. 1836
• dziekan foralny kruszwicki ( - ) - dziekan 1827, 1833, emerytowany dziekan 1836
• Kościeszki parafia pw. św. Anny ( - ) - komendarz (jako dziekan) 1827
• Trzemeszno (1787 - 1789) - wikariusz
• Kamieniec k/Trzemeszna (1789 - 1790) - proboszcz
• Stodoły parafia pw. św. Wojciecha (1790 - 02.12.1847) - proboszcz do śmierci
• Polanowice i W. Sławsk ( - ) - administrator w 1794

Elenchusy:
P-1818, G-1823, 1824-1827, G-1828, 1829-1832, G-1833, G-1837, G-1842, G-1847-1848

Dodatkowe informacje:

Józef Karaś – (ur. ok. 1770 r. – zm. ok. 1840 r.) zapewne wywodził się z Klasztoru
Kanoników Regularnych Laterańskich św. Augustyna w Trzemeszna, gdyż był proboszczem
w parafii pw. św. Wojciecha w pobliskich Stodołach, nad którą patronat sprawowali kanonicy
trzemeszeńscy.
Po śmierci infułata Franciszka Wielońskiego norbertanki zabiegały, aby prepozyturę
strzeleńską objął kanonik włocławski Marcin Dunin, m. in. Dlatego, iż zdaniem sióstr
wywodzić się miał z rodu fundatorów klasztoru. Tenże nie chciał przyjąć reguły św. Norberta
(2 październik 1803 r.). Marcin został później prymasem (1830-1842) na stolicy
prymasowskiej w Gnieźnie i Poznaniu. Wówczas też administrację parafią powierzono
kanonikowi hebdowskiemu A. Marciszewskiemu. Zarządzał nią do 1805 r. to jest do czasu
powierzenia funkcji administratora ks. Józefowi Karasiowi.
W międzyczasie norbertanki zwróciły się do proboszcza w pobliskim Sławsku Wielkim
Jakuba Zynda vel Żynda (Był on również wikariuszem kolegiaty kruszwickiej), by ten
kandydował w elekcji na prepozyta. Zynda odmówił. Kiedy ponownie zwróciły się do niego z
tą samą propozycją, ten przyjął propozycję uczestniczenia w elekcji, która odbyła się 17
kwietnia 1804 r. Zynda został wybrany prepozytem, przy obecności opata wrocławskiego
Bernarda Buchmana i sędziego inowrocławskiego Schmidta. Elekt odmówił jednak przyjęcia
godności, a opat bezskutecznie zarządził nową elekcję.
W tych oto warunkach biskup kujawski i Pomorza Józef Ignacy Rybiński (1777-1806)
powołał w 1905 r. ks. Józefa Karasia, proboszcza w pobliskich Stodołach, administratorem
parafii św. Trójcy w Strzelnie. Ks. Rybiński funkcję tą sprawował do 1809 r. 13 listopada
1806 r. do Strzelna wkroczyły wojska francuskie rekwirując klasztorowi żywność, podwody i
kilka koni. Zniszczyli przy tym obory w wyniku czego padło 15 szt. bydła.
Później ks. Karaś, jako proboszcz stodolski rozbudował drewniany kościół pw. św.
Wojciecha, dobudowując obszerną kaplicę. W 1836 i 1837 r. nadal był proboszczem i pełnił
funkcję dziekana kruszwickiego, nadto był kanonikiem kruszwickim. Zmarł ok. 1840 r.
___________________________________________________________________________
_
Źródła i bibliografia:
R. Kabaciński D. Karczewski, Katalog prepozytów klasztoru norbertanek w Strzelnie od XII
wieku do 1837 r., [w:] Nasza Przeszłość, t. 87, 1997.
AAG, Reg. wydatków kl. R 1 Rep. K vol. 1
Wiek XIX, nie sygnowany rękopis w zbiorach autora.
„Archiwum Teologiczne" Poznań 1836, R 1, z. 1, s. XI; ibidem, Poznań 1837, R 2, z. 2, s.
234-235.

OPRACOWAŁ: marian Przybylski sierpień 2008

Nekrolog ks. Józefa Karasia.

Ksiądz Józef Karaś urodził się 1. Września 1760. roku w miasteczku Kostelec w Czechach, gdzie rodzice jego gospodarstwo posiadali. Aż do siódmego roku matka jego uczyła go czytać i pisać. Potem oddano go do szkół w Reichenau a po dwóch lalach do Leitomisl do szkół kss. Piarów. Później przez dwa lata uczył się retoryki w Königsgrätz. W Pradze słuchał przez trzy lata filozofii, a w Wiedniu przez rok jeden teologii. Ukończywszy studia, z hrabim Gabriani zwiedzał różne kraje aż do roku 1784., którego to roku dostał się do Trzemeszna, gdzie od opata Kosmowskiego do zakonu kss. kanoników lateraneńskich przyjęty, a roku 1787. od sufragana biskupa Korytowskiego w Gnieźnie na subdyakona, dyakona i presbytera wyświęcony został. Jako kapłan był najprzód wikaryuszem w Trzemesznie, a przez rok jeden komendarzem w Kamieńcu pod Trzemesznem. Roku 1790. przez opata Kosmowskiego łącznie z kapitułą kanoników lateraneńskich w Trzemesznie na probostwo we wsi Stodoły prezentowany a przez Królewską Pruską Regeneva w Kwidzynie potwierdzony został. Gdy roku 1794. kss. proboszczowie w Polanowicaoh i w Wielkim Sławsku przez wojsko pruskie aresztowani byli, ks. Karaś i w tych dwóch parafiach obowiązki duchowne wypełniał. Dziekanem kruświckim był przez 34 lala, i podczas wojny francuzkiej przez 4 lata administratorem parafIi i klasztoru norbertańskiego w Strzelu; 1810. r. został prałatem kss. kanoników lateraneńskich w Lubrańcu, lecz gdy to miejsce jego zdrowiu nie służyło, rezygnował i wrócił się znowu na probostwo w Stodołach. Roku 1825. od Najjaśniejszego Pana króla pruskiego pozyskał kanonią kollegiaty kruświckiej. Przy odprawieniu drugich prymicyi udarowany został orderem czerwonego orła III. klassy. Umarł dnia 2. Grudnia 1847. w Stodołach w 88 roku życia swego.

GAZETA KOŚCIELNA, nr 6, Poznań dnia 7. Lutego 1848, str. 45.

Nadesłał: Jerzy Kownacki