Ignacy Marten
| |
| urodzony |
28.10.1814, Orla |
| święcenia kapłańskie |
22.11.1840 |
| zmarły |
01.10.1882, Strzelno |
| pochówek |
|
Parafie:
Seminarium:
P-1837 Elenchusy:
1838, G-1842, G-1850, 1858, 1869, 1870, 1872, G-1883 Dodatkowe informacje:
Ks. Ignacy Marten (1814 - 1882)
Urodził się 28 października 1814r. we wsi Orla. Jego rodzicami byli Andrzej Marten i Rozalia
z domu Warnka. Po zdaniu matury rozpoczął studia teologiczne w seminarium duchownym w
Poznaniu. Natomiast studia praktyczne odbywał w Gnieźnie od 20 lipca 1840r. Święcenia
kapłańskie przyjął 22 listopada 1840 r.
Po święceniach abp. M. Dunin skierowany został do posługi duszpasterskiej na wikariacie w
Trzemesznie. Stamtąd przeniesiono go do parafii Św. Trójcy w Gnieźnie, gdzie pracował do
1850r. Zapewne zauważono tam jego zamiłowanie do pracy kancelaryjnej, gdyż później
został skierowany do pełnienia obowiązków w konsystorzu gnieźnieńskim. Sprawował tam
szereg funkcji, między innymi był dyrektorem kancelarii, archiwistą, rendantem kasy,
asesorem konsystorskim oraz egzaminatorem prosynodalnym. Jednak do najbardziej
umiłowanych zajęć należała praca archiwisty. Z wielkim zamiłowaniem podejmował się
porządkowaniu zasobu archiwalnego.
Księdzu I. Martenowi nie były obce też sprawy narodowe. Jako pracownik konsystorza
wiedział doskonale z jak wieloma trudnościami musiał się borykać jego ordynariusz abp. L.
Przyłuski, broniąc racji Kościoła katolickiego. Popierając sprawy polskie stawał się coraz
bardziej w oczach władz pruskich osobą niepożądaną. Miary złego dopełniły wydarzenia lata
1861r., kiedy nastąpił przypływ fali nabożeństw patriotycznych w związku ze śmiercią na
emigracji ks. Adama Czartoryskiego - głowy konserwatywnych kół szlacheckich oraz
Joachima Lelewela - duchownego przywódcy emigracji. W Gnieźnie za spokój duszy
wspomnianych wyżej zmarłych zostały odprawione 20 czerwca cztery msze św. Kapłanami,
którzy odprawiali w ich intencji msze św. byli: ks. I. Marten, ks. J. Budziak, ks. B.
Piszczygłowa oraz nieznany z nazwiska kapłan. Nabrzmiałe stosunki z władzami pruskimi
stały się później pośrednio przyczyną przeniesienia ks. I. Martena na probostwo do Strzelna.
Nominację na proboszcza parafii Św. Trójcy w Strzelnie otrzymał pod koniec 1861r. Tym
samym zakończył się szesnastoletni okres pracy w konsystorzu gnieźnieńskim. Uroczysta
introdukcja odbyła się 7 lutego 1862r.
Ks. I. Marten był człowiekiem z natury spokojnym. Posiadał charyzmat łatwego
nawiązywania kontaktu z ludźmi. Odznaczał się biegłością w prawie, co pomagało mu w
sporach z władzami pruskimi. Próbował remontować zabytkowe kościoły, ale trudności
finansowe nie pozwoliły mu na podjęcie prac na szeroką skalę.
Podobnie jak w Gnieźnie starał się być blisko spraw narodowych. Kiedy wybuchło powstanie
styczniowe wspierał finansowo jego organizowanie. Zachęcał też innych duchownych do
składnia dobrowolnych datków na ten cel. Za przyzwoleniem proboszcza w 1863 r. wielka
patriotka i działaczka społeczna Emilia Sczaniecka i dr Teofil Matecki w budynkach
poklasztornych założyli lazaret powstańczy na 100 łóżek, dla powstańców rannych za
pobliską granicą - w Kongresówce. Opiekę lekarską sprawowali dr Rudolf Jordan i dr
Ferdynand Gorczyca – miejscowi lekarze.
W 1866 r. powstało w Strzelnie Katolickie Stowarzyszenie Czeladzi, którym kierował
miejscowy wikariusz ks. Anastazy Styczyński. Należeli początkowo do niego również
członkowie z Gębic, Mogilna i Trzemeszna. Natomiast w 1873 r. po wybuchu epidemii
cholery, w wyniku której zmarło 288 parafian, powstało Bractwo św. Rocha, które popularnie
zwane było bractwem pogrzebowym.
21 marca 1867 r. zmarła w Poznaniu w domu Sióstr Miłosierdzia w wieku 79 lat ostatnia
strzeleńska norbertanka siostra J. Janik. Pogrzeb jej odbył się 23 marca. Dopóki żyła była
jedyną spadkobierczynią strzeleńskich dóbr zakonnych i ich dzierżycielką – choć były one
poddane sekularyzacji.
Podczas wizytacji parafii we wrześniu 1869 r. abp M. Ledóchowski zabrał partykuły relikwii
św. Restytuta do konsekracji kaplic i kościołów.
W 1880 r. ks. Ignacy Marten odprawił uroczyste nabożeństwo z okazji obchodów 50-lecia
wybuchu powstania listopadowego, po którym miała miejsce wieczerz z udziałem trzech
weteranów. Po wieczerzy dr Ferdynand Gorczyca wygłosił odczyt o powstaniu 1831 r.,
zebrani śpiewali pieśni patriotyczne, a na zakończenie odśpiewano hymn „Boże, coś Polskę".
Proboszcz dla poprawienia zdrowie wyjeżdżał na kurację do Marienbadu. Jak pokazało życie
parafia strzeleńska okazała się zbyt duża jak na wątłe siły proboszcza. Kilka razy starał się o
drugiego wikariusza, który by go wyręczył w pracy duszpasterskiej, jednak z powodu zbyt
małej liczby duchowieństwa w obu archidiecezjach, spowodowanej kulturkampfem, nie był
go praktycznie w stanie uzyskać.
Ks. I. Marten zmarł 1 października 1882r. o godz.23.30. Miał wówczas 68 lat życia. Po jego
śmierci parafia zawakowała na cztery lata. Administratorem parafii został mianowany
wikariusz ks. D. Strybel. Pogrzeb ks. I. Marten odbył się 5 października o godz. 10.00.
Zmarłego pochowano w podziemiach kaplicy Św. Norberta. Wdzięczni parafianie ufundowali
mu pamiątkową tablicę, którą wmurowano w ścianę tej kaplicy.
Źródła:
1.ks. Czesław Pest, Proboszczowie parafii Św. Trójcy w Strzelnie w latach 1837-1918, [w:]
Ziemia Kujawska, t. XIV, Inowrocław 2000-2001, s. 80-81.
2.Wiek XIX, nie sygnowany rękopis w zbiorach autora.
3.J. Kozłowski, „Strzelno pod pruskimi rządami (1815-1918), Strzelno 2005.
OPRACOWAŁ: Marian Przybylski październik 2008 |
|
