Ignacy Gołkowski (Golkowski) CRL
Parafie:
Elenchusy: Dodatkowe informacje: Urodził się w Śmieszkowie koło Czarnkowa.Rodzice Antoni i Anna Gołkowscy byli dzierżawcami wsi Śmieszkowo. Oddali go do szkół w Wałczu a później w trzemesznie. Po ukończeniu szkół wstąpił do zgromadzenia ksieży kanoników regularnych w Trzemesznie. Po nauce tam został wyswiecony na kapłana dnia 3 stycznia 1789 roku. Został zaraz magistrem nowicjatu a potem podprzeorem w tym zgromadzeniu. 10 kwietnia 1792 uzyskał zgodę na przeniesienie się na plebanie w Orchowie na którą później uzyskał prezentę od Kajetana Mlickiego, dziedzica dóbr Orchowo i kolatora. Staraniem jego kolator wyznaczył plac pod budowę nowego koscioła, który został postawiony. W 50 rocznicę swięceń kapłańskich został odznaczony orderem orła czerwonego IV klasy. Zmarł 8 marca 1846 roku. Zebrał Jacek Piętka - Wolsztyn Kanonik laterański, magister nowicjatu w Klasztorze Kanoników Regularnych w Trzemesznie, podprzeor tegoż klasztoru, proboszcz orchowski. Przodkowie Ignacego pisali się Gołkowscy, Golkowscy, Gulkowscy i Gułkowscy. Samego Ignacego znajdujemy w Elenchusach zapisanego jako Ignacy Golkowski proboszcz w Orchowie i kurator w Linówcu. Gołkowcy byli szlachtą z której dwie linie pieczętowały się herbami Jastrzębiec i Strzemię. Urodził się w 1764 r. w Śmieszkowie koło Czarnkowa. 31 grudnia tegoż roku został ochrzczony, co odnotowano w Księdze Chrztu Parafii Czarnków. Rodzicami jego byli Antoni i Anna (z Kowalewiczów) Gołkowscy. Ojciec był dworzaninem Stanisława Iwińskiego kasztelanica brzesko-kujawskiego, a następnie substytutem kamery królewskiej w Czarnkowie (pełnomocnikiem królewskiej władzy administracyjnej na tym terenie). Antoni i Anna Gołkowscy byli dzierżawcami wsi Kruszewo i Śmieszkowo w parafii Czarnków. W Kruszewie urodził się starszy brat Ignacego, Józef. Początkowo Ignacy pobierał nauki w Wałczu, w tamtejszym Kolegium Jezuickim, przekształconym w 1781 r. w pruskie gimnazjum królewskie, a następnie kontynuował je w Kolegium Trzemeszeńskim. Po zdaniu egzaminów wstąpił do Klasztoru Kanoników Regularnych (laterańskich) w Trzemesznie, gdzie w nowicjacie pogłębiał wiedzę w zakresie filozofii i teologii. Zakończenie tych nauk i nowicjatu wiązało się ze święceniami kapłańskimi, które 3 stycznia 1789 r. odebrał z rąk opata, a zarazem biskupa pomocniczego Archidiecezji Gnieźnieńskiej Michała Kosmowskiego (skądinąd urodzonego w pobliskim Orchowu, Słowikowie). Po święceniach został magistrem nowicjatu w trzemeszeńskim klasztorze, a następnie podprzeorem w tym zgromadzeniu. 10 kwietnia 1792 r. uzyskał zgodę na przeniesienie się na plebanię w Orchowie, na którą w 1793 r. uzyskał prezentę od Kajetana Mlickiego [ur. 18.07.1747 r. (LB Katedra, Gniezno) zm. 18 .12.1808 r. (LM Orchowo)], dziedzica dóbr Osówiec i Orchowo wraz z przyległościami, a zarazem kolatora orchowskiej świątyni. W Orchowie czekał go ogrom prac. Stara świątynia p.w. Wszystkich Świętych znajdowała się w opłakanym stanie. W budowie (1789-1792) i wyposażaniu wnętrza znajdował się nowy kościół z fundacji Petroneli z Gałczyńskich Mlickiej. Ks. Ignacy Gułkowski natychmiast przystąpił do kontynuowania dzieła budowy. Z protokołu powizytacyjnego, która miała miejsce przed przyjściem ks. Gułkowskiego, a za proboszczowania ks. Jana Orlikowskiego (1784-1792), z roku 1789 dowiadujemy się o całym przedsięwzięciu budowlanym i stanie parafii orchowskiej. Wieś Orchowo należała wówczas do Petroneli z Gałczyńskich Mlickiej. Stary kościół leżący nad jeziorem chylił się ku upadkowi i nadal odprawiano w nim nabożeństwa. Nowy zaczęto budować w środku wsi na niewielkim wyniesieniu przy drodze do Osówca. Budowę kontynuowano w kolejnych latach. Była to świątynia drewniana z kaplicą boczną, zakrystią i wieżą, do której planowano przenieść dwa dzwony oraz organy sześciogłosowe. W kościele znajdowała się krypta grobowa, w której chowano przedstawicieli rodu Mlickich. W 1800 r. ks. Gułkowski wystawił nową plebanię, do budowy której użył drewno z lasów orchowskich. Była to rezydencja kryta z frontu dranicami, a od podwórza słomą. Jej fronton zdobiła galeria wsparta na dwóch słupach (kolumnach). Nadto wystawił zabudowania gospodarcze (oborę i stodołę z pecy) oraz czworak dla czeladzi. W latach 1838-1839 proboszcz pobudował wolnostojącą dzwonnicę przy kościele, w której zawiesił trzy dzwony, dwa przeniesione z wieży kościelnej i jeden nowy – sygnaturkę. W roku 1845 wystawił z drewna, pochodzącego z rozbiórki starej świątyni kostnicę na cmentarzu przy jeziorze. W 50 rocznicę święceń kapłańskich w 1839 r. ks. Ignacy Gułkowski został odznaczony Orderem Orła Czerwonego IV klasy. Zmarł 8 marca 1846 r. Do dziś w zakrystii kościoła p.w. Wszystkich Świętych wisi jego portret pędzla Jana Bąkowskiego z Warszawy, namalowany w 1817 r. Opracował: Marian Przybylski Źródła: 1. Elenchus, Posnaniae 1834, 1836, 1837, 1841, 1842. 2. Historia Parafii Orchowskiej, T. Ciałkowski, K. Wróblewski, K. Wylegała, maszynopis. 3. Kronika Parafii Orchowskiej, Akt wizytacyjny z 1789 r. 4. Katalog zabytków sztuki polskiej, t. X, Warszawa 1982. 5. Ks. Ignacy Gołkowski, J. Piętka [w:] Księża Wielkopolscy, WTG „Gniazdo”. 6. Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Seweryn Uruski, t. IV, Warszawa 1907. 7. Teki Dworzaczka – regestry i monografie, PAN Kórnik. 8. Dzieje Trzemeszna, pod red. Czesława Łuczaka, Poznań 2002.
|
|||||||||||
