Edmund Wiktor Fórmanek (Furmanek)
| |
| urodzony |
19.09.1912, Brenno |
| święcenia kapłańskie |
22.12.1945, Gniezno |
| zmarły |
15.05.1994, Poniec |
| pochówek |
Bonikowo |
Parafie:
Elenchusy:
P-1947, P-1952, 1955, P-1968, P-1990, P-2003 Dodatkowe informacje:
Zdjęcia autorstwa Wojciecha Florkowskiego
Biogram nadesłany przez Grażynę Bujakiewicz z Rocznika Leszczyńskiego Tom 16 z 2016r.str.253
Edmund Wiktor Fórmanek – syn Ignacego i Marianny z d. Skorupińskiej.
Ksiądz, członek tajnego nauczania, współpracownik Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej, administrator parafii w Bonikowie. Urodził się 19 września 1912 roku w Brennie (powiat wschowski). Po ukończeniu trzech klas szkoły powszechnej uczęszczał do gimnazjum staroklasycznego im. Komeńskiego w Lesznie, następnie do gimnazjum humanistycznego w Łodzi. Maturę uzyskał w gimnazjum neoklasycznym w Ostrowie Wielkopolskim. Po ukończeniu matury wstąpił do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Gnieźnie. W lipcu 1939 roku został kapelanem obozu harcerskiego 24. Drużyny im. gen. Sowińskiego w Borach Tucholskich nad Brdą. W obliczu niemieckiej napaści na Polskę we wrześniu wycofał się do Lądka. Do Leszna powrócił 21 października 1939 roku, gdzie przed budynkiem sądu i więzienia był świadkiem rozstrzelania dwudziestu Polaków. W lutym 1940 roku, po aresztowaniu ks. Walentego Turkowskiego, został zatrudniony w leszczyńskim biurze parafialnym jako pomocnik. Jego zaangażowanie w lokalną działalność duszpasterską zostało docenione przez ks. bp. Walentego Dymka, który 26 stycznia 1941 roku udzielił mu potajemnie w Poznaniu święceń diakonatu.Mimo że wkrótce po święceniach został skierowany przez leszczyński Arbeitsamt8 na kurs murarski do Włoszakowic, wciąż potajemnie udzielał chorym komunii oraz chrzcił niemowlęta. Po ukończeniu kursu murarskiego pracował w firmie Mursal w Lesznie. W czerwcu 1942 roku doznał urazu w wyniku wypadku w pracy. Otrzymał miesięczne zwolnienie lekarskie, podczas którego spotkał się w Ostrowie Wielkopolskim ze swoim dawnym kolegą szkolnym Edwardem Serwańskim – delegatem Rządu RP na Wielkopolskę. Owocem tego spotkania było zaangażowanie się w zorganizowanie tajnego nauczania na terenie Leszna. Jako członek tajnej Egzaminacyjnej Komisji Maturalnej przyczynił się do jej prac, w wyniku których do 1945 roku w Lesznie egzamin dojrzałości zdało 26 maturzystów. Ponadto współpracował z ZWZ, a później z AK9 jako łącznik z przebywającymi w okolicy byłymi żołnierzami WP. Po wojnie powrócił do gnieźnieńskiego seminarium duchownego, gdzie ukończył studia teologiczne w grudniu 1945 roku. Od stycznia 1946 roku był wikariuszem w Śmiglu. W latach 1947–1952 uczył religii w Liceum Ogólnokształcącym i Zawodowej Szkole w Rolniczej w Chodzieży. Od 1957 roku był administratorem parafii w Bonikowie (dekanat kościański). Tam w wieku 75 lat przeszedł na emeryturę.
Źródło: Instytut Zachodni, dok. 5, Kolekcja dokumentów i materiałów dotyczących konspiracji wielkopolskiej 1939–1945.
--
Urodził się 19.09.1912r. w Brennie (pow. Wschowa) jako syn piekarza i Marianny - z domu Skorupińska. Po trzeciej klasie szkoły powszechnej uczęszczał do gimnazjum im. Komeńskiego w Lesznie, następnie w Łodzi, potem w Ostrowie Wlkp., gdzie uzyskał maturę. Wstąpił do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Gnieźnie w 1939r. Po powrocie do Leszna 21.10.1939r. był świadkiem rozstrzelania przez Niemców 20 Polaków. Wkrótce został zatrudniony jako pomocnik w biurze parafialnym. Prowadził pogrzeby w Lesznie, prowadził katechizację dzieci, odprawiał niektóre nabożeństwa. Ks. Bp. Walenty Dymek udzielił mu potajemnie 26.01.1941r. święceń diakonatu.
Wkrótce po święceniach przez Arbeitsamt w Lesznie skierowany został do Włoszakowic na kurs murarski.Mieszkańcy Leszna pozbawieni byli katolickiego kapłana, więc na terenie leszczyńskiego rozpoczął działalność duszpasterską.Od lutego 1943r. pracował w Stadtsamt w Lesznie, wypisywał metryki w urzędzie,nadal potajemnie chrzcił dzieci i udzielał innych posług religijnych, co nie uszło uwadze Niemców. Po rewizji w mieszkaniu wysłany został na teren Rzeszy w okolice Głogowa, gdzie pracował jako robotnik w transporcie.
W czerwcu 1945r. powrócił do Seminarium Duchownego w Gnieźnie, dokończył studia teologiczne i 22.12.1945r. został wyświęcony na kapłana. Od 1.01.1946r. był wikariuszem w Śmiglu, następnie od 1947r. do 1952r. był nauczycielem religii w Chodzieży. Od 1.09.1957r. został administratorem małej parafii w Bonikowie, gdzie duszpasterzował przez 30 lat. Po ukończeniu 75 roku życia przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Lesznie.
Zebrał Jacek Piętka - Wolsztyn |
|
